بازگشت
نگاه اجمالی به روان شناسی کودک
ویدا میرزایی ویدا میرزایی

محصل سال سوم پوهنحی روانشناسی دانشگاه کابل

 (Child Psychology)

بدون شک یکی از مهمترین و موثرترین دوران زندگی آدمی دوران کودکی است. دورانی که در آن شخصیت (Personality) فرد پایه‌ ریزی شده و شکل می ‌گیرد. امروزه این حقیقت انکارناپذیر به اثبات رسیده است که کودکان در سنین پایین (طفولیت) فقط به توجه و مراقبت جسمانی نیاز ندارند، بلکه این توجه باید همه ابعاد وجودی آنها شامل رشد اجتماعی ، عاطفی ، شخصیتی و هوشیاری را دربر گیرد. این ابعاد عوامل تعیین کننده و اساسی یک انسان هستند که از دوران کودکی پایه‌ گذاری و شکل می‌ گیرند.

اهمیت روان شناسی کودک:

روان شناسی کودک اهمیت خود را از کودک می ‌گیرد، چرا که دوران کودکی انسان اهمیت فوق‌العاده‌ یی دارد. شاید نگاهی به دوران کودکی انسان و توانایی ها، نوزاد انسان در مقایسه با سایر موجودات، اهمیت این دوران را آشکارتر ‌سازد. نوزاد انسان در میان سایر موجودات عالم طولانی ‌ترین زمان را نیاز دارد که قابلیت‌ها و توانایی های خود را پرورش و آشکار سازد. در واقع انسان حدود 18 سال اول زنده گی خود را در حال رشد و تکامل در ابعاد مختلف است و این زمان طولانی و با‌ اهمیتی در زنده گی انسان است.

 

از طرف دیگر ، نوزاد انسان با کمترین توانایی‌ ها و امکانات به دنیا می‌ آید و به مراقبت زیاد و شدیدی نسبت به سایر موجودات نیاز دارد " برای مثال در نظر بگیرید که چگونه گوساله گاو پس از به دنیا آمدن روی پای خود می ‌ایستد، ولی نوزاد انسان حتی نمی ‌تواند سر خود را راست نگه دارد". ابن مراقبت توسط پدر و مادر در وهله ی اول و توسط اطرافیان و جامعه ، در وهله ی دوم اعمال می‌ شود، ولی این مراقبت بدون آگاهی ، دانش و آموزش شیوه های پرورش فرزند صحیح امکان ندارد و اهمیت روان شناسی کودک نیز از این دو موضوع "زمان طولانی رشد کوده کی و شیوه‌های صحیح فرزند ‌پروری) ناشی می ‌شود.

اهداف روان شناسی کودک :

روان شناسی کودک به عنوان یکی از زیر‌مجموعه‌های روانشناسی رشد با هدف نگاه دقیق و علمی به کودک و نیازهای او، و یافتن شیوه ‌های صحیح پرورشی و تعلیمی کودک از اولین سالهای تاسیس روان شناسی علمی مورد توجه بوده است. " البته موضوع کودک و مسایل مربوط به او همیشه مورد توجه بوده است ". در طول این سالها روان شناسان زیادی نظیر  جین پیاجتJean Piaget) ، استنلی هال (Stanley Hall) به مطالعه و تحقیق در مورد جنبه ‌های مختلف رشد کودک پرداخته ‌اند.

موضوعات مورد مطالعه در روان شناسی کودک در پیوند با جنبه های مختلف رشد کودک:

 

رشد یک فرایند چند بعدی است. این رشد شامل رشد جسمی ، رشد زبانی ، رشد عاطفی ، رشد شناختی (Cognitive Development) ، رشد اجتماعی ، رشد اخلاقی و رشد شخصیتی است و توجه به مطالعه در مورد تمام این جنبه‌ ها یکی از اهداف روان شناسی رشد است. اهمیت این توجه به تمام ابعاد رشدی باعث آگاهی و شناخت متعادل و چند ‌بعدی در مورد کودک می ‌شود و والدین و سایر افراد مرتبط با کودک را در درک و رفتار صحیح با کودک یاری می‌ نماید.

مطالعه در مورد نیازهای کودک در سنین مختلف :

کودکان دارای نیازهای (Needs) متعددی هستند و در سنین مختلف یکی یا چند مورد از این نیازها در مقایسه با سایر نیاز در اولویت می‌باشد. برای مثال ، در مرحله نوزادی " صفر تا دو سالگی" نیازهای جسمانی در اولویت قرار دارد. در حالیکه در دوران نوجوانی (سنین بعد از 12 سالگی"  نیاز به استقلال فردی در اولویت می‌ باشد.

مطالعه در مورد شیوه‌های صحیح پرورش فرزند :

شیوه‌های صحیح پرورش فرزند ، نحوه ی تعامل و روابط مناسب با فرزندان از مهمترین موضوعات برای روان شناسان کودک می ‌باشد. بیشتر پدر و مادرها فرزند‌ پروری را کاری ساده تلقی می ‌کنند و بر این باور هستند که هر کسی می ‌تواند از عهده ی  این امر برآید. " البته این دیدگاه بیشتر در والدین بدون فرزند دیده می‌ شود" اما پرورش فرزند نیاز به آگاهی و آشنایی با نحوه ی عملکرد و اصول آن دارد و تحقیقات حوزه ی روان شناسی کودک، اصول و روش های متعددی را متناسب با سنین مختلف یافته است.

 

منبع :  پوهنتون کابل


July 6th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل اجتماعي